Przejdź do zawartości

Mistrzostwa Polski w piłce nożnej (1921)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mistrzostwa Polski 1921
1920 1922
Szczegóły
Państwo

 Polska

Organizator

PZPN

Poziom ligowy

I

Edycja

2.

Liczba zespołów

5

Termin

21 sierpnia 1921 –
30 października 1921

Liczba kolejek

8

Liczba meczów

20

Liczba stadionów

5 (w 5 miejscowościach)

Liczba bramek

84

Zwycięzca

Cracovia (1. tytuł)

Król strzelców

Józef Kałuża (9 goli[1])

Okręgi piłkarskie biorące udział w MP 1921.
Lokalizacja siedzib klubów, grających w fazie finałowej mistrzostw Polski 1921.

Mistrzostwa Polski w piłce nożnej 1921 – 2. edycja oficjalnych mistrzostw Polski w piłce nożnej mężczyzn, a pierwsza dokończona oraz zakończona wyłonieniem triumfatora (mistrzostwa Polski 1920 zostały bowiem przerwane na skutek trwającej wojny polsko-bolszewickiej). Organizatorem rozgrywek był Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN). Całą rywalizację przeprowadzono systemem mieszanym (quasi ligowym) w roku kalendarzowym 1921, jako sezonie (tzw. cyklem „wiosna-jesień”).

Poziomy rozgrywkowe w sezonie 1921
Rozgrywki P Nazwa
Centralne I Mistrzostwa Polski
Okręgowe
(5 okręgów)
II A Klasa
III B klasa
IV C klasa

Zmagania decydującej fazy mistrzostw (fazy finałowej) trwały 70 dni – od 21 sierpnia 1921 do 30 października 1921. W 20 spotkaniach (18 rozstrzygniętych i 2 remisowych) – rozegranych w jej ramach – uzyskano 84 bramki, co daje średnią 4,20 gola na mecz. Tytuł mistrza Polski wywalczyła Cracovia, a koronę króla strzelców – jej zawodnik – Józef Kałuża, zdobywca 9 trafień[2].

Wzorem sezonu 1920 utrzymano podział kraju na pięć okręgów piłkarskich: krakowski, lwowski, łódzki, poznański i warszawski. Regulamin mistrzostw ustalono na początku 1921, a przyjęto podczas 2. Walnego Zgromadzenia PZPN, zorganizowanego w dniach 14–15 lutego 1921 w Krakowie[3]. Według niego, ogólnokrajowe zmagania o tytuł mistrzowski odbyły się w cyklu „wiosna-jesień” i w trzech klasach rozgrywkowych: Klasach A (występujące w nich drużyny miały walczyć o mistrzostwo Polski), Klasie B (przydzielono do niej zespoły rezerw drużyn z Klasy A, a także po jednej drużynie z okręgu warszawskiego i łódzkiego) oraz Klasie C. Zmagania klas A przeprowadzono dwufazowo – na wiosnę rozgrywki okręgowe w pięciu grupach wyłoniły mistrzów pięciu okręgów (krakowskiego, lwowskiego, łódzkiego, poznańskiego i warszawskiego), którzy jesienią rywalizowali między sobą w turnieju finałowym o tytuł mistrza Polski (systemem ligowym – „każdy z każdym, mecz i rewanż”). Wywalczenie tytułu mistrza Polski nie dawało prawa występu w fazie finałowej następnej edycji[2].

Faza eliminacyjna

[edytuj | edytuj kod]

Faza finałowa

[edytuj | edytuj kod]

Tabela końcowa

[edytuj | edytuj kod]
Poz Drużyna M W R P G+ G- Bilans Pkt
1. Cracovia złoto 8 7 1 0 31 7 +24 15
2. Polonia Warszawa 8 5 0 3 13 9 +4 10
3. Warta Poznań 8 3 2 3 14 24 −10 8
4. Pogoń Lwów 8 3 0 5 19 13 +6 6
5. ŁKS Łódź 8 0 1 7 7 31 −24 1

Legenda:


Mistrz Polski

Wyniki spotkań

[edytuj | edytuj kod]
Gospodarz \ Gość CRA PWA WAR PGL ŁKS
Cracovia 3:0 6:1 2:0 7:1
Polonia Warszawa 1:2 2:3 1:0 1:0
Warta Poznań 2:2 0:1 3:2 2:1
Pogoń Lwów 2:5 0:1 7:0 6:1
ŁKS Łódź 0:4 1:6 3:3 0:2

Źródło: Historia I ligi polskiej w statystyce
Objaśnienia:
1Drużyna gospodarzy jest wymieniona po lewej stronie tabeli.
Kolory: zielony – zwycięstwo gospodarzy, żółty – remis, różowy – zwycięstwo gości.

1 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
21 sierpnia 1921
17:30
Cracovia
Mielech Gol 20'
Kogut Gol 28'
Kotapka Pudło 89'
2 : 0
(2:0)
Pogoń Lwów Stadion Cracovii, Kraków
Widzów: 10 000
Sędzia: Karol Bannert (Biała)

21 sierpnia 1921
17:30
Warta Poznań
Bartczek Pudło ?'
Kosicki Pudło ?'
0 : 1
(0:0)
Polonia Warszawa
Gol 66' (k) Stefan Loth
Boisko przy placu Ciętym, Poznań

Sędzia: Zygmunt Górecki (Ostrów Wlkp.)[a]
kartki:
Czerwona kartka w ?. minucie  ?' Szmidt

2 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
28 sierpnia 1921
17:30
Cracovia
Kogut Gol 5'
Kotapka Gol 9'
Kałuża Gol 15'
Mielech Gol 36'60'
Cikowski Gol 62'
Gintel Gol 80' (k)
7 : 1
(4:1)
ŁKS Łódź
Gol 16' Lange
Stadion Cracovii, Kraków
Widzów: 4000
Sędzia: Andrzej Przeworski (Warszawa)

28 sierpnia 1921 Warta Poznań
Staliński Gol 35'
Prymka Gol 75'81'
3 : 2
(1:2)
Pogoń Lwów
Gol 6' Batsch
Gol 27' Wa. Kuchar
Boisko przy placu Ciętym, Poznań

3 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
4 września 1921
17:00
Cracovia
Gintel Gol 27' (k)
Kałuża Gol 51'61'
3 : 0
(1:0)
Polonia Warszawa Stadion Cracovii, Kraków
Widzów: 6000
Sędzia: Marian Bilor (Lwów)

4 września 1921 ŁKS Łódź 0 : 2
(0:1)
Pogoń Lwów
Gol ?'?' Wa. Kuchar
Boisko przy ulicy Srebrzyńskiej, Łódź

Sędzia: Józef Lustgarten (Kraków)

4 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
11 września 1921 Pogoń Lwów 0 : 1
(0:1)
Polonia Warszawa
Gol 41' Stenzel
Park Sportowy, Lwów

Sędzia: Józef Lustgarten (Kraków)

11 września 1921 Warta Poznań
Kosicki Gol ?' (k)
Einbacher Gol ?'
? Pudło
2 : 1
(1:0)
ŁKS Łódź
Gol ?'?
Boisko przy placu Ciętym, Poznań

Sędzia: Fiedler (Kraków)[b]

5 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
18 września 1921 Warta Poznań
Kosicki Gol 29' (k)
Einbacher Gol 36'
2 : 2
(2:1)
Cracovia
Gol 32'77' Kałuża
Pudło 89' Gintel
Boisko przy placu Ciętym, Poznań
Widzów: 4000
Sędzia: Andrzej Przeworski (Warszawa)

18 września 1921 Polonia Warszawa 1 : 0 ŁKS Łódź Boisko w Parku Sobieskiego na Agrykoli, Warszawa
  • Szczegóły meczu nieznane.

6 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
25 września 1921 Pogoń Lwów
Wa. Kuchar Gol 15'42'51'
Batsch Gol 61'
Garbień Gol 64'
Tarczyński Gol 89'
6 : 1
(2:1)
ŁKS Łódź
Gol 27'?
Park Sportowy, Lwów

Sędzia: Ignacy Rosenstock (Kraków)
kartki:
Czerwona kartka w ?. minucie  ?'?

25 września 1921 Polonia Warszawa
Hamburger Gol 81'
1 : 2
(0:1)
Cracovia
Boisko w Parku Sobieskiego na Agrykoli, Warszawa
Widzów: 3000
Sędzia: Stanisław Ziemiański (Kraków)

7 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
9 października 1921
16:00
Polonia Warszawa
Hamburger Pudło 15', Gol 75'
1 : 0
(0:0)
Pogoń Lwów Boisko w Parku Sobieskiego na Agrykoli, Warszawa

Sędzia: Józef Lustgarten (Kraków)

9 października 1921 ŁKS Łódź
Lange Gol 7'
Cyl Gol 36'54'
3 : 3
(2:2)
Warta Poznań
Gol 12'30'77' Einbacher
Boisko przy ulicy Srebrzyńskiej, Łódź
Widzów: 7000
Sędzia: Grabowski (Warszawa)
kartki:
Otto Czerwona kartka w 61. minucie 61'
kartki:
Czerwona kartka w 77. minucie 77' Staliński

8 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
16 października 1921 Pogoń Lwów
Garbień Gol ?'?'
Wa. Kuchar Gol ?'?'
Batsch Gol ?'?'
? Gol ?' (sam)
7 : 0
(5:0)
Warta Poznań Park Sportowy, Lwów

Sędzia: Józef Lustgarten (Kraków)

16 października 1921 ŁKS Łódź 0 : 4
(0:1)
Cracovia
Gol 33'57'70' (k) Kotapka
Gol 79' (k) Gintel
Boisko przy ulicy Srebrzyńskiej, Łódź
Widzów: 4000
Sędzia: Edmund Szyc (Poznań)

9 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
23 października 1921 Cracovia
Kałuża Gol 5'78'
Cikowski Gol 14'
Kotapka Gol 35'66'
Gintel Gol 82' (k)
6 : 1
(3:0)
Warta Poznań
Gol 86' Einbacher
Stadion Cracovii, Kraków
Widzów: 6000
Sędzia: kpt. Alfred Konkiewicz (Kraków)

23 października 1921 ŁKS Łódź
Kowalczyk Gol 13'
1 : 6
(1:1)
Polonia Warszawa
Gol 33' Grabowski
Gol 54' Hermans
Gol 55'66' Hamburger
Gol 78' Emchowicz
Gol 88' Zantman
Boisko przy ulicy Srebrzyńskiej, Łódź

Sędzia: Zweig (Kraków)

10 kolejka

[edytuj | edytuj kod]
30 października 1921 Polonia Warszawa 2 : 3
(1:1)
Warta Poznań Boisko w Parku Sobieskiego na Agrykoli, Warszawa

Sędzia: Józef Lustgarten (Kraków)
  • Strzelcy bramek nieznani.

30 października 1921 Pogoń Lwów
Batsch Gol 34'
Wa. Kuchar Gol 39'
2 : 5
(2:3)
Cracovia
Gol 13'42' Kałuża
Gol 27' Kotapka
Gol 76'78' Kogut
Park Sportowy, Lwów
Widzów: 5000
Sędzia: Adam Obrubański (Kraków)

Kadra drużyny mistrza Polski

[edytuj | edytuj kod]
Drużyna Cracovii – piłkarski mistrz Polski 1921.
Lp. Zawodnik Mecze Minuty Bramki Data urodzenia
Bramkarze
1 Polska Eugeniusz Latacz 1 90 -1 2.04.1905
2 Polska Stefan Popiel 6 540 -4 19.05.1896
3 Polska Gustaw Rogalski 1 90 -2 22.06.1887
Obrońcy
4 Polska Tadeusz Dąbrowski 1 90 0 18.10.1894
5 Polska Stefan Fryc 8 720 0 19.08.1894
6 Polska Ludwik Gintel 8 720 4 26.09.1899
Pomocnicy
7 Polska Zygmunt Chruściński 3 270 1 17.02.1899
8 Polska Stanisław Kazimierz Cikowski 8 720 3 14.02.1899
9 Polska Zdzisław Styczeń 8 720 0 16.10.1894
10 Polska Tadeusz Synowiec 8 720 0 11.11.1889
Napastnicy
11 Polska Józef Kałuża 8 720 9 11.02.1896
12 Polska Adam Kogut 6 540 4 4.12.1895
13 Polska Bolesław Kotapka 6 540 7 24.10.1898
14 Polska Henryk Limanowski 1 90 0 9.07.1903
15 Polska Stanisław Mielech 7 630 3 29.04.1894
16 Polska Gustaw Nowak 1 90 0 7.10.1904
17 Polska Leon Sperling 7 630 0 7.08.1900
Trener:
T Węgry Imre Pozsonyi 8 0 0 12.12.1880

Najlepsi strzelcy

[edytuj | edytuj kod]
Bramki Zawodnik Drużyna
9 Józef Kałuża Cracovia
8 Wacław Kuchar Pogoń Lwów
7 Bolesław Kotapka Cracovia
Marian Einbacher Warta Poznań

Ciekawostki

[edytuj | edytuj kod]
  • Bezpośrednia rywalizacja o tytuł mistrzowski (faza finałowa) trwała zaledwie 70 dni (od 21 sierpnia 1921 do 30 października 1921) – to najkrótsze piłkarskie mistrzostwa Polski w historii[2];
  • Dwa pierwsze spotkania w historii piłkarskich mistrzostw Polski odbyły się 21 sierpnia 1921 w Krakowie i Poznaniu (oba rozpoczęto o godzinie 17:30[4]). Pierwszą bramkę w tych rozgrywkach zdobył Stanisław Mielech w 20 minucie meczu Cracovii z Pogonią Lwów[2];
  • Mecz Cracovia–Pogoń Lwów zgromadził na trybunach stadionu gospodarzy 10 000 widzów. O wielkiej randze tego wydarzenia (inauguracja mistrzostw Polski, dodatkowo rozgrywana pomiędzy dwoma głównymi pretendentami do tytułu najlepszej drużyny w kraju) świadczą relacje z ówczesnej prasy. Jak donosił Przegląd Sportowy (nr 15 z 27 sierpnia 1921), specjalnie na to spotkanie przybyło ponad 1 000 osób z całej Polski. Przeszło 500 kibiców przyjechało ze Lwowa. Obecni byli również kibice z Bielska i Białej. Ponadto do Krakowa pofatygowało się kilkaset osób przebywających na wczasach w Zakopanem i innych miejscowościach podhalańskich, a także grupy piłkarskich zapaleńców z Warszawy, Łodzi oraz prowincjonalnych miast całej Małopolski[4][5];
  • Arbitrem głównym spotkania Warta Poznań–Polonia Warszawa Kolegium Sędziów PZPN wyznaczyło rotmistrza Longina Dudryka-Darlewskiego ze Lwowa, który jednak nie pojawił się w Poznaniu. Przegląd Sportowy zbadał przyczyny takiego stanu rzeczy. Okazało się, że nominacje sędziowskie na dwie pierwsze kolejki sezonu zostały ogłoszone wyłączne na łamach Przeglądu Sportowego – będącego wówczas (od 23 lipca 1921) „oficjalnym organem PZPN” – uznano bowiem, że taka forma zawiadamiana arbitrów powinna być wystarczająca. Informacja ta nie dotarła jednak do Dudryka-Darlewskiego. Konkluzją był wniosek, by Kolegium Sędziów osobiście zawiadamiało każdego arbitra o wyznaczeniu na dany pojedynek, a karą za niestawienie się było 10 000 marek polskich (czyli pięciokrotność taksy, którą otrzymywał sędzia za prowadzenie spotkania). Za zgodą obydwu drużyn mecz prowadził więc arbiter z poznańskiego OZPN – Zygmunt Górecki (na co dzień aptekarz i zarazem prezes OZPN Poznań)[2]. Narzekano jednak na jego nieobiektywność i brak zdecydowania w podejmowanych decyzjach[6];
  • Tytuł mistrzowski Cracovia zdobyła nie przegrywając żadnego meczu (wyczyn ten powtórzył dopiero w sezonie 1995/1996 Widzew Łódź) – na 14 rozegranych spotkań: 13 razy wygrała, raz zremisowała[7];
  • Cracovia została mistrzem Polski tracąc zaledwie jeden punkt, co do dziś jest niepobitym rekordem. Jedyny raz zremisowała (2:2) w wyjazdowym meczu z Wartą Poznań (dodatkowo, na minutę przed końcem spotkania zawodnik krakowian – Ludwik Gintel nie wykorzystał rzutu karnego)[7];
  • Cracovia zdobyła 96,42% możliwych punktów, co do dziś jest niepobitym rekordem[7];
  • Cracovia wygrała 92,86% swoich meczów, co do dziś jest niepobitym rekordem[7];
  • Nagrodą za wywalczenie tytułu mistrzowskiego był puchar przechodni ufundowany przez Ministerstwo Zdrowia Publicznego (oryg. puhar wędrowny). Zdobyć go na własność mogła drużyna, która – jako pierwsza – zostałaby trzykrotnie mistrzem kraju[3]. Sytuacja taka nastąpiła już w sezonie 1925, gdy po raz trzeci – w dodatku z rzędu – tytuł wywalczyła Pogoń Lwów (ciekawostkę stanowi fakt, że wówczas Ministerstwo Zdrowia Publicznego już nie istniało);
  • Eugeniusz Latacz do dziś pozostaje najmłodszym bramkarzem, który wywalczył tytuł piłkarskiego mistrza Polski[2].

Klasyfikacja medalowa po MP 1921

[edytuj | edytuj kod]
Klub
1. Cracovia 1 0 0
2. Polonia Warszawa 0 1 0
3. Warta Poznań 0 0 1

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sędzią głównym tego spotkania wyznaczono rotmistrza Longina Dudryka-Darlewskiego ze Lwowa, który jednak nie pojawił się w Poznaniu. Za zgodą obydwu drużyn mecz prowadził więc arbiter z poznańskiego OZPN – Zygmunt Górecki (na co dzień aptekarz i zarazem prezes OZPN Poznań).
  2. Pierwotnie, arbitrem głównym tego spotkania Kolegium Sędziów PZPN wyznaczyło kpt. Alfreda Konkiewicza.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Królowie Strzelców. 90minut.pl. [dostęp 2015-05-25]. (pol.).
  2. a b c d e f Gowarzewski A. i inni: Liga Polska (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 25). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000, s. 12–13. ISBN 83-88232-02-9.
  3. a b Gowarzewski A. i inni: 75 lat PZPN Księga jubileuszowa (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 12). Katowice: Wydawnictwo GiA, 1994, s. 22. ISBN 83-902751-1-2.
  4. a b 1921-08-21 Cracovia – Pogoń Lwów 2:0. wikipasy.pl. [dostęp 2009-01-02]. (pol.).
  5. Przegląd Sportowy nr 15 z 27 sierpnia 1921: Zawody Cracovia-Pogoń w d. 21 sierpnia. (Spostrzeżenia i uwagi).. [dostęp 2011-01-11]. (pol.).
  6. Przegląd Sportowy nr 15 z 27 sierpnia 1921: Z Poznania.. [dostęp 2011-01-11]. (pol.).
  7. a b c d 1921 Mistrzostwa Polski. wikipasy.pl. [dostęp 2009-01-02]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Gowarzewski A. i inni: Liga Polska (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 25). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000, s. 1–216. ISBN 83-88232-02-9.
  • Gowarzewski A. i inni: 75 lat PZPN Księga jubileuszowa (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 12). Katowice: Wydawnictwo GiA, 1994, s. 1–199. ISBN 83-902751-1-2.
  • Gowarzewski A. i inni: Album 80 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000.
  • Gowarzewski A. i inni: Album 90 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2010.
  • Hałys J.: Polska Piłka Nożna. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 1–995. ISBN 83-03-00804-8.